MINDFULNESS
ΟΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ «ΕΙΜΑΙ» ΚΑΙ «ΚΑΝΩ»
Στο mindfulness αναγνωρίζονται δύο βασικές ιδιότητες του νου: το «είμαι» και το «κάνω».
– Όταν ο ανθρώπινος νους είναι στη φάση του κάνω επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο εξωτερικά, σε στόχους, πράξεις, συμπεριφορές, επιτεύγματα και επίλυση προβλημάτων.
– Ο νους που «κάνει» κρίνει, κατακρίνει, εγκρίνει, λογοκρίνει, δημιουργεί, συγκρίνει, κατηγοριοποιεί.
– Χρειαζόμαστε αυτού του είδους την κατάσταση για να λειτουργήσουμε πρακτικά στην καθημερινότητά μας, να κάνουμε τα ψώνια μας, να ετοιμάσουμε φαγητό, να καθαρίσουμε το σπίτι, να πετύχουμε στη δουλειά μας.
– Ο νους του ανθρώπου είναι πολύ καλός στο να σκέφτεται μια ιδέα και μετά να οργανώνει τον τρόπο με τον οποίο θα την πετύχει.
– Το πρόβλημα προκύπτει όταν δεν χρειάζεται να γίνει κάτι, κάποια πράξη, όταν ο νους πρέπει απλώς να χαλαρώσει, να μην τον απασχολεί τίποτα, ούτε να πετύχει κάτι, ούτε να λύσει κάποιο πρόβλημα.
– Σε αυτήν την περίπτωση ο νους θα πρέπει να μπει σε μια κατάσταση του να «είναι», απλώς να υπάρχει ήρεμα.
– Οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να «πατήσουν το κουμπί» και να αφήσουν το νου τους να ηρεμήσει.
– To mindfulness στόχο έχει να βοηθήσει τον άνθρωπο να περάσει από το «κάνω» στο «είμαι», να στραφεί δηλαδή εντός του και να προσέξει τον εσωτερικό του κόσμο: την αναπνοή του και τις σωματικές του αισθήσεις.
– Στόχος δεν είναι να ξεχαστεί κανείς και να αποσπαστεί η προσοχή του. Αντίθετα, στόχος είναι αν επικεντρωθεί κανείς στο εδώ και τώρα όπως ακριβώς είναι, όχι όπως θα το ήθελε κανείς ιδανικά, ή όπως το φοβάται.
MINDFULNESS / EΝΣΥΝΕΙΔΗΤΟΤΗΤΑ
ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ
Ο Δρ. Jon Kabat-Zin ορίζει το mindfulness (ενσυνειδητότητα) ως:
Το να δίνουμε προσοχή:
– Στοχευμένα, με πρόθεση
– Στην παρούσα στιγμή
– Χωρίς να κρίνουμε και να κατακρίνουμε
– Ενσυνειδητότητα, mindfulness, σημαίνει να είναι, να ζει κανείς συνειδητά στο παρόν του, ήτοι να έχει επίγνωση και αντίληψη των σκέψεών του, του τι περνάει από το μυαλό του, να έχει επίγνωση των συναισθημάτων του, των σωματικών του αισθήσεων, καθώς και του περιβάλλοντος χώρου.
– Στη θεωρία του mindfulness αυτή η αντίληψη και η επίγνωση παίρνουν τη μορφή της παρατήρησης και λιγότερο της κρίσης (σύμφωνα με τη θεωρία του mindfulness δεν λέμε ότι αυτό είναι κακό ή καλό, απλώς παρατηρούμε ότι υπάρχει).
– Το mindfulness, η ενσυνειδητότητα, δεν απαιτεί από εμάς να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε το παρελθόν ή το μέλλον.
– Έχει να κάνει με την ικανότητα να παρατηρούμε τη σκέψη, το συναίσθημα, την παρούσα στιγμή και να σταματάμε την αντιπαραγωγική και δυσλειτουργική διαδικασία του να αναμασάμε αρνητικές σκέψεις και συλλογισμούς για το παρελθόν ή το μέλλον.
– Όταν κάνουμε τέτοιες αυτόματες αρνητικές σκέψεις το μόνο που καταφέρνουμε είναι να χάνουμε την προσοχή και τη συγκέντρωσή μας στο παρόν.
Ο Jon Kabat-Zin είναι ο γιατρός που εισήγαγε το mindfulness στην ιατρική και το Δυτικό κόσμο για να βοηθήσει τους ανθρώπους να διαχειριστούν τη ζωή τους καλύτερα.
– Παρόλο που οι ρίζες του mindfulness βρίσκονται στα διδάγματα του Βούδα, ο Δρ. Jon Kabat-Zin εισήγαγε αρχικά στις ΗΠΑ και τον πανεπιστημιακό χώρο το βασικό κομμάτι του mindfulness χωρίς κανένα στοιχείο θρησκευτικότητας. To mindfulness δεν έχει απολύτως καμία σχέση με οποιαδήποτε θρησκεία.
– Ο Jon Kabat-Zin ξεκίνησε τις έρευνές του το 1970 στην Ιατρική Σχολή του University of Massachusetts και από τότε έχουν πραγματοποιηθεί χιλιάδες παγκόσμιες επιστημονικές μελέτες που τεκμηριώνουν τα οφέλη της πρακτικής αυτής.
Ενσυνειδητότητα είναι η βασική ανθρώπινη ικανότητα να είναι κανείς εντελώς συνειδητά και ολοκληρωτικά παρών, να έχει αντίληψη, συναίσθηση το που είναι και τι κάνει, χωρίς να αντιδρά ή να αισθάνεται ότι «πνίγεται» από αυτά που συμβαίνουν γύρω του.
Είναι η ικανότητα να μπορεί κανείς να στρέψει την προσοχή του εκεί που ο ίδιος θέλει, στην παρούσα στιγμή, χωρίς να αντιδρά σε όσα του συμβαίνουν.
Η ενσυνειδητότητα, ή mindfulness, είναι μία υπενθύμιση να μη φοβόμαστε όταν δε γνωρίζουμε κάτι, όταν δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις.
Είναι μια υπενθύμιση να είμαστε ανοικτοί στο καινούργιο και την αλλαγή και να νιώθουμε βολικά με την αβεβαιότητα.